ABS (Anti Bloke Brake System) Kilitleme Önleyici Sistemi
Kilitleme önleyici sistemin görevi, kuvvetli frenleme sırasında tekerleklerin kilitlenmesini önlemektir. Yani tekerlekler kaymaya başlamaksızın kilitleme sınırına kadar frenlenmelidir. Bu husus otomobilin tüm özelliklerinde (kuru, buz kayganlığı) sağlanmalıdır ABS fren sisteminin fonksiyonu her türlü frenleme koşulu altında aracın;
Acil durumlarda fren yapmak gerektiğinde, sürücü;
Fren mesafesinin azaltılmasının yanı sıra, ABS fren sisteminin en önemli avantajı, acil frenlemeler esnasında direksiyon hakimiyetinin kaybedilmemesidir. Aşırı hızın neden olduğu tehlikeler, hiçbir ABS fren sistemi tarafından telafi edilemez.
Sistemin Çalışması
Bir tekerleğin kilitleme tehlikesi doğar doğmaz bu tekerleğin devir sayısı düşer. Bunun için elektronik kumanda cihazı hidrolik üniteye ‘Fren hidroliğini çek’ komutunu verir. Bunun üzerine geri iletme pompası fren hidroliğini tekerlek frenleme silindirinden çekerek basınç tutucu üzerinden fren merkez pompası devresine iletir. Fren basıncının ortadan kaldırılması, tekerleğin kilitleme tehlikesini önler. Aynı anda tekerlek tekrar hızlanır. Elektronik kumanda cihazı tekerleğin yeniden kuvvetli bir şekilde frenlenebileceğini tekrar belirler ve hidrolik üniteye ‘fren hidroliğini gönder’ komutunu verir. Böylece manyetik supap üzerinden basınç tekrar yükselir. Ayarlama (düzenleme) süresi yeniden başlar.Sistemin çalışmasını daha iyi anlayabilmek için kademe kademe incelemek daha iyi olacaktır. ABS fren sistemleri prensipte aynı olmakla beraber pratikte bazı teknik farklılıklar bulanmaktadır.
Anti Patinaj Sistemi (ASR) Nedir?
-
Gaza fazla yüklenmelerde araç patinaj
yaptığı zaman araba normal hızlanabileceğinden daha
yavaş bir şekilde hızlanır. Özellikle çok hızlı bir
şekilde kalkmanız gerekirken (mesela bir yoldan
karşıya geçeceksiniz, trafik yoğun, bir aralık
buldunuz hemen gaza basıp geçmek istiyorsunuz) eğer
gaza, panik yapıp da, fazla basarsanız, araç patinaj
yapar, ve araç olduğu yerde duruken tekerlekler de
fırıl fırıl döner. Bu sistem genelde güçlü motoru
olan arabalarda ve özellikle arkadan itişlilerde
kullanılır. Varsayıyoruz ki gazı köklediniz ve araç
patinaj yapmaya başladı. İşte bu anda aşağıdaki
şekildeki 2 numaralı sistem aracın ön tekerlerinin
arka tekerlerinden daha hızlı döndüğünü anlar ve
hemen 4 numaralı fren basıncı algılayıcısını ve 5
numaralı ABS kontrol ünitesini uyarır. Bu üniteler
de (siz hala gaza basmaya devam etmekte ısrar
ediyorsanız), patinaj yapan tekere fren uygularlar
ve patinaj kesilesiye kadar bu işlemi sürdürürler.
Frenlemeyi Olumsuz Etkileyen Unsurlar
-
Belli sürüş koşullarında, örneğin fren
kampanaları ve balatalarının su içinden geçmesi
sırasında, kuvvetli yağmurlarda ya da aracı
yıkadıktan sonra ıslanması veya kışın donması
nedeniyle, frenlerin etkisi azalabilir; ancak
kuruduktan sonra etkisi tam olur. Tuz serpilmiş
yollarda giderken uzun süre fren yapılmamışsa, tam
fren etkisi elde edilemeyeceğinden, fren diskleri ve
balatalarının üzerinde biriken tuz tabakası önceden
fren yapılarak giderilmelidir
Frenlerin Aşırı Isınması
-
Eğer fren yapmak zorunda değilseniz, fren
pedalına hafifçe basarak balataları aşındırmayınız.
Bu durum frenlerin ısınmasına, uzun fren mesafesine
ve frenlerde aşırı aşınmaya neden olacaktır. Uzun
süre yokuş aşağı inecekseniz, düşük vitese geçip
yavaşlayınız (düz şanzıman) ya da daha düşük bir
vites konumu seçiniz (otomatik şanzıman). Böylece
motorun frenleme etkisinden en iyi şekilde
faydalanacak ve balataların yükünü hafifletmiş
olacaksınız. Araca sonradan ön spoiler , tam boy
jant kapakları vb. monte edildiği takdirde, ön
frenlerin hava giriş çıkışının engellenmediğinden
emin olunmalıdır. Aksi takdirde fren tertibatında
aşırı ısınma meydana gelebilir.
Fren Servosu
-
Servo, sadece motor faaliyetteyken oluşan bir vakumla
çalışır. Bu nedenle motorun çalışmadığı zamanlarda
aracın haraket etmesine izin verilmemelidir.
Fren servosu çalışmadığı takdirde, örneğin aracın çektirilmesi gerekiyorsa ya da servo arızalandığında, fren servosunun eksikliğini dengelemek amacıyla fren pedalına daha kuvvetli basmanız gerekir.
Elektronik Diferansiyel Kilidi (EDL)
-
ABS kilitlenmeyi önleyici fren sistemi bulunan
araçlarda ilave olarak elektronik diferansiyel kilit
sistemi de bulunabilir.
EDL sistemi, uygun olmayan yol koşullarında bile, çekişi, hızlanmayı ve dik rampaları tırmanmayı kolaylaştırır ve hatta mümkün kılar
EDL sistemi otomatiktir. Sürücünün herhangi bir şekilde müdahale etmesine gerek olmaz. Sistem ABS kilitlenmeyi önleyici fren sistemi sensörlerini kullanarak çekiş tekerleklerinin hareketini izler.
Yaklaşık 40 km/s'lik (25 mph) bir hıza kadar, çekiş tekerleklerinin hızları arasındaki yaklaşık 100 rpm'lik bir fark, tekerleği yavaşlatır ve diferansiyel üzerinden diğer çekiş tekerleğine daha fazla çekiş kuvveti uygulayarak dengeler
Bu işlem, sistemin ürettiği bir ses ile fark edilir. EDL sisteminden en iyi şekilde yararlanmak için, seyir halindeyken gaz pedalını ve debriyajı yol koşullarına uygun olarak kullanınız
Fren uygulanan tekerleğin fren diskinin aşırı ısınmaması için, olağandışı yüklenme söz konusu olduğunda, EDL otomatik olarak kapanır. Bu durumda araç çalışmaya devam eder ve EDL sistemi olmayan bir araç özelliği taşır. Bu yüzden, gösterge panelinden EDL'nin kapanıp kapanmadığı anlaşılmaz. Fren soğuduğunda da EDL otomatik olarak tekrar devreye girer
ABS kilitlenmeyi önleyici fren sistemi ikaz lambası yanarsa, EDL sisteminde de arıza olabilir. Böyle bir durumda, lütfen en kısa zamanda bir Reka servisine başvurunuz
Turbo Nedir? Nasıl çalışır?
-
Turbonun görevi daha fazla soğuk havayı motora
vererek performansı arttırmaktır. Motorda soğuk hava
sıcak havadan daha yoğundur. Bu yüzden motordan
içeri giren hava ne kadar yoğun olursa içerdeki
patlama o derece şiddetli olur. Bu sayede de
üretilen güç ve tork da fazlalaşır. Otomobillerin
soğuk havalarda daha iyi performans sergilemesinin
sebebi budur. Turbo ise daha fazla soğuk havayı
motora vererek performansı artırır.